Mariola Bojarska-Ferenc Ambasadorem Stowarzyszenia Kobiet Onkologii Polskiej RAKMISJA

Kochani, jak wiecie, jestem dumnym Ambasadorem Stowarzyszenia Kobiet Onkologii Polskiej RAKMISJA. Dlatego piszę o raku często. Bo tego tematu nie zamiata się pod dywan!

Chore geny

Geny, które dostajemy w spadku po rodzicach, przesądzają o kolorze skóry czy oczu, ale nie zawsze o zdrowiu. Nawet jeśli dziedziczymy skłonności do którejś z chorób, to zwykle i tak mamy szansę na nią nigdy nie zachorować. To, czy damy dojść do głosu złym genom, zależy w dużej mierze od nas samych. Dieta i tryb życia mają ogromne znaczenie. Zachorować może także ktoś, kto nie jest nosicielem ryzykownych mutacji genetycznych. Jak powinna wyglądać profilaktyka przeciwnowotworowa? Jaki wpływ na rozwój nowotworu może mieć dieta?

Badania i zalecenia

Badania wskazują, że za 20-50% nowotworów odpowiada niewłaściwa dieta – mówi Sylwia Leszczyńska, dietetyk. Jedząc co popadnie trzeba mieć świadomość, że niektóre produkty mogą być źródłem substancji rakotwórczych. Najprawdopodobniej wpływ tych substancji związany jest z interakcjami, w jakie wchodzą one z innymi, pozażywieniowymi czynnikami. Warto też wiedzieć, że pewne składniki żywności mają właściwości antynowotworowe. Działanie to może objawiać się na wiele sposobów – poprzez neutralizację substancji rakotwórczych, wspieranie układu odpornościowego czy wzmacnianie czynników sprzyjających obumieraniu komórek rakowych. Co warto jeść? Czego unikać?

Mięso

• Mięso powinno stanowić tylko dodatek, a nie główny składnik posiłku. Częste jedzenie mięsa czerwonego i konserwowego sprzyja nowotworom jelita grubego oraz prostaty! Dlatego osoby spożywające mięso, powinny jadać je w ilościach umiarkowanych. Nie więcej niż 1-2 porcje w ciągu dnia, wybierając mięso chude, jednak częściej zamieniając je na ryby oraz jajka. Korzystne jest większe spożycie nasion roślin strączkowych (fasola, soja, soczewica). 1 porcja = 70g gotowanej wołowiny, udko kurczaka(90g), filet ryby (85g), 2 plasterki wędliny drobiowej, 1 jajko, 2/3 szklanki białej fasoli, soi.
  Szczególnie wartościowym produktem w profilaktyce nowotworów jest zielona herbata. Jest ona nie tylko doskonałym przeciwutleniaczem (zwalcza wolne rodniki, niszczące błony śluzowe), ale dzięki obecności w niej związków katechinowych (należących do polifenoli) ogranicza rozwój nowych naczyń krwionośnych. A to jest potrzebne dla nowotworu do wzrostu i przerzutów. Aby z zielonej herbaty uwolniły się katechiny, najlepiej parzyć ją 10 min.

Warzywa i owoce

• Warzywa i owoce bogate w karotenoidy – marchew, dynia, cukinia, morele, buraki, pomidory oraz pozostałe o zabarwieniu czerwonym, pomarańczowym czy żółtopomarańczowym – wykazują właściwości silnie przeciwutleniające (antyoksydacyjne). Ponadto są źródłem witaminy A i likopenu, skutecznych w ograniczeniu wzrostu komórek niektórych rodzajów raka. Likopen zawarty jest także w ziemniakach. Olej lniany i oliwa z oliwek będzie zwiększała jego przyswajanie.

• Warzywa kapustne – brukselka, kapusta, brokuły, kalafior – dzięki obecności indoli i sulforafanu ułatwiają obumieranie komórek nowotworowych i uniemożliwiają przekształcanie się zarodkowym komórkom nowotworowym przekształcania się w złośliwe. Sulforafan pomoże odtruwać substancje kancerogenne. Brukselka i kapusta tracą te właściwości podczas gotowania, dlatego należy spożywać je na surowo (np. sok z kapusty) lub dusić chwilę pod przykryciem z niewielkim dodatkiem oliwy z oliwek.
  Warto jeść dużo czosnku, cebuli, szalotki, pora oraz szczypiorku! Zwłaszcza czosnek zawiera dużo związków siarki zmniejszających kancerogenne działanie nitrozoamin. Ponadto sprzyjają one obumieraniu komórek niektórych nowotworów.

• Soja, a właściwie izoflawony w niej zawarte blokują stymulację komórek nowotworowych przez estrogeny i testosteron (hormony płciowe). Zmniejsza ryzyko wystąpienia zwłaszcza raka piersi.

• Owoce jagodowe – truskawki, maliny, jagody, borówki – są bogatym źródłem przeciwutleniających polifenoli. Działają one stymulująco na mechanizmy eliminacji substancji rakotwórczych. Maliny dostarczą nam również kwasu elagowego – silnego składnika przeciwnowotworowego.

Nabiał, tłuszcze i zioła

• Spożywaj jogurty i fermentowane produkty mleczne. Obecne w nich bakterie probiotyczne, nie tylko wspomagają trawienie, ale także wstrzymują wzrost komórek raka okrężnicy oraz zmniejszają ryzyko wystąpienia nowotworu okrężnicy. Dzieje się tak przez ograniczenie kontaktu ścian jelita z kancerogennymi substancjami obecnych w pokarmach. Podobne znaczenie ma błonnik pokarmowy.

• Zioła takie jak rozmaryn, oregano, tymianek, bazylia i mięta bogate w olejki terpenowe ograniczają rozrost komórek nowotworowych oraz blokują działanie enzymów, których potrzebują one do zaatakowania sąsiednich tkanek. Nie zapominaj także o kurkumie i curry oraz imbirze, silnym środku przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym.

• Kwasy tłuszczowe omega- 3 obecne w tłustych rybach (makrele, sardynki, łosoś, halibut) czy siemieniu lnianym, oleju lnianym, sojowym, rzepakowym, oliwie z oliwek, wykazują działanie przeciwzapalne, ograniczają także rozprzestrzenianie się wielu rodzajów raka (płuc, piersi, okrężnicy, prostaty).

Pomocne mogą okazać się również bogate w polifenole wino czerwone i gorzka czekolada. Z innych przyczyn należy jednak unikać większych dawek 🙂